Bekende wandschildering van Paul Delvaux in het Kursaal volledig gerestaureerd

De monumentale wandschildering van Paul Delvaux in het Kursaal van Oostende werd gerestaureerd. Na jarenlange vervuiling en schade werd het werk in ere hersteld.

Daarnaast werden heel wat andere kunstwerken in het gebouw gerestaureerd of terug op hun originele plek geplaatst.

Wandschildering Paul Delvaux

‘Wegens de coronacrisis was het Kursaal helaas lange tijd gesloten. Doch voor EKO nv was dit de ideale gelegenheid om de restauratie van de kunst in het gebouw aan te pakken’, licht voorzitter Björn Anseeuw toe.

‘Zo onderging de muurschildering van Paul Delvaux een grondige restauratiebeurt. Het gigantisch werk van 26m lang en 5m hoog was zwaar bevuild omdat er jarenlang gerookt werd in de zaal. Daarnaast vertoonde het werk veel stootschade na intens gebruik als feest- en congreszaal. Er werden tijdens de restauratie ook veel oude masticage weggewerkt van lokale schilders en bouwvakkers die in de loop der jaren lacunes en gaten hadden opgevuld.’

De prestigieuze wandschildering werd door Paul Delvaux voltooid op 24 juli 1952. Tot de vooravond van de inhuldiging werkte hij op de steiger. Het werd uitgevoerd in tempera, met verf op waterbasis en ei (1000 stuks) als bindmiddel. Geassisteerd door enkele jonge kunstenaars realiseerde hij hiermee één van zijn grote werken in zijn gekende surrealistische stijl. Vrouwenfiguren en sirenes symboliseren de stad en de zee.

De restauratie werd uitgevoerd door de firma Renotec uit Geel i.s.m. Profiel voor een kostprijs van 79.000 euro. De Vlaamse dienst Onroerend Erfgoed verleende hiervoor een subsidie en zag nauwlettend toe op de restauratiecampagne waarbij zoveel mogelijk het uitzicht van de oorspronkelijke schildering beoogd werd.

Tapijtkarton Julien Van Vlasselaer

Ook het monumentaal werk van Julien Van Vlasselaer werd tijdens de sluiting van het Kursaal aangepakt. Het is eigenlijk een kartonontwerp voor een tapijt dat nooit gerealiseerd werd. Het stelt de twee aspecten van de zee voor: storm en zon. Het heeft altijd op haar originele plek in de erehal gehangen.

Björn Anseeuw: ‘Tijdens de grote renovatiewerken in 2000-2004 liep het werk ernstige waterschade op en werd het sterk bevuild. Sindsdien werd het bewaard in het depot van het Kursaal, het was te fragiel om nog op te hangen. Het is immers een werk op papier en bevatte bovendien diverse scheuren. Een tijd geleden waren experten zelfs van oordeel dat het niet langer te restaureren was. Gelukkig kon het tijdens de sluiting in alle rust ter plaatse uitgevouwen worden en heeft papierspecialiste Veerle Vercammen het werk van 8,5m op 5m groot, samengesteld uit 7 papierstroken, met alle nodige omzichtigheid in ere hersteld. De papierstroken werden gereinigd, geretoucheerd, hersteld en op een drager van dun golfkarton gekleefd waardoor het werk een globale ondersteuning krijgt.’

Het werk hangt terug op haar originele plek in de erehal en de intensiteit van de kleuren is terug zichtbaar.

Glasramen Jo Maes

De Oostendse kunstenaar Jo Maes, vooral bekend omwille van zijn keramiek en glaswerk in de Grote Post, heeft 7 glasramen in lood ontworpen voor de toenmalige leeszaal (nu Lounge) in het Kursaal.

Sommige glasramen waren stuk en hier en daar drong loodherstel zich op. Naast de reiniging en herstel werd ledverlichting voorzien zodat een effect van natuurlijke lichtinval op de glasramen gecreëerd wordt.

Atelier Mestdagh heeft de restauratie uitgevoerd in nauw overleg met de dienst Onroerend Erfgoed.

Keramische beelden Olivier Strebelle

Voor het auditorium ontwierp de beeldhouwer Olivier Strebelle 2 kolossale keramische Triton en Zeemeermin beelden. Tijdens de grote renovatiecampagne van 2000-2004 werden de beelden verplaatst doch nooit teruggeplaatst.

Björn Anseeuw: ‘Door de sluiting van het Kursaal was het mogelijk om stellingen te plaatsen op de zijbalkons van het auditorium en in beide wanden twee slanke betonnen draagarmen te boren die de monumentale beelden ondersteunen. Deze betonnen draagarmen werden uitgevoerd naar origineel ontwerp.’

Het was een huzarenstuk om de zorgvuldig verpakte beelden op de draagarmen te hijsen.

Monument Renovation Technics voerde deze delicate werken uit en de dienst Onroerend Erfgoed verleende een subsidie.

Kunst in het Kursaal

Het Kursaal is het grootste gebouw in Vlaanderen uit de jaren 1950 waarbij zoveel kunstenaars werden betrokken. Architect Léon Stuynen was toen eveneens directeur van de prestigieuze school La Cambre. Voor de kunstintegratie in het Kursaal deed hij beroep op docenten-kunstenaars van La Cambre. Naast Paul Delvaux, Olivier Strebelle en Julien Van Vlasselaer hebben ook Pierre Caille, George Grard, Oscar Jespers, Marc Mendelsohn, Edgard Tytgat werk in situ gemaakt. Voor Stynen diende kunst niet als opsmuk van de architectuur maar diende de ontwerper plaats te creëren waar kunst haar specifieke autonomie kon opeisen.

Kursaal in het kort

In 1940 werd het majestueuze Casino-Kursaal, een meesterwerk van architect Chambon, met de grond gelijk gemaakt om plaats te maken voor een bunker.

Na WOII ontwierp architect Léon Stynen een modernistisch gebouw waarbij transparantie een hoofdrol speelde.

Na diverse verbouwingen en verval werd het gebouw met de sloop bedreigd om te worden vervangen door een grootschalig project met een uitbouw in de zee.

In 1998 kreeg het gebouw het statuut van beschermd monument en onderging het een grondige renovatie in de daaropvolgende periode 2000-2004.