Struikelstenen herdenken 7 Oostendse Joodse leerlingen die in Auschwitz vermoord werden

Volgend jaar, op 8 mei, zullen 6 struikelstenen en een struikeldrempel worden onthuld voor de deur van het Koninklijk Atheneum Athena, aan de Leon Spilliaertstraat. Zo wil de stad, samen met de Oostendse onderwijsgemeenschap, 7 Joodse leerlingen herdenken die van onze schoolbanken werden geplukt en niet veel later in Auschwitz werden vermoord.

Voor 6 tieners, Joachim Speier-Hollstein, Regina Szpiro, Henriette Szpiro, Albert Schindler, Hermann Schindler, en Simone Schendorf, komt er een struikelsteen. “Je struikelt niet echt over de struikelstenen, maar ze doen ons wel nadenken over oorlog en vrede en de wreedheden waar miljoenen onschuldigen in oorlogstijd slachtoffer van waren en zijn. Wreedheden die we, jong en oud, nooit mogen vergeten,” aldus Björn Anseeuw, schepen bevoegd voor openbaar domein.

Voor een zevende leerling, Isidoor Spziro komt er een struikeldrempel. Hij kon zich niet meer inschrijven in het atheneum, door de verordening van de Duitse bezetter die stelde dat Joodse kinderen vanaf het schooljaar 1942-1943 niet meer toegelaten waren tot officiële scholen. “De struikeldrempel symboliseert het recht op onderwijs voor alle kinderen in oorlogssituaties. Niet alleen toen, maar in het bijzonder in deze tijden,” aldus auteur en leerkracht Kathelijn Vervarcke.

Stad Oostende gaf eerder al aan actie te willen ondernemen om de gruwel van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. En die komt er nu. De onthulling maakt namelijk deel uit van een groter project met een theaterwandeling ‘Sporen van Spiro’ van Kathelijn Vervarcke, leerkracht aan het Atheneum en auteur van verschillende boeken, onder andere over de oorlog. In die theaterwandeling krijg je een beeld van het leven van de Joodse leerlingen, hoe hun uitsluiting een leegte naliet in de vriendenkring. Je maakt ook kennis met twee dappere verzetsstrijders: Honoré Houvenaghel en Emile Fryns, leerkrachten van het atheneum. Kunstschilder Emile Fryns overleefde zijn deportatie maar had het na de oorlog moeilijk om zijn leven weer op te pakken. In het boek dat Kathelijn Vervarcke over hem aan het schrijven is, staat zijn moeizame verlangen naar erkenning dan ook centraal.

De struikelstenen of Stolpersteine zijn een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het zijn messing plaatjes, 10 x 10 cm, bevestigd op een kassei. De stenen worden geplaatst op het voetpad, voor de laatst gekende en vrijwillig gekozen woonplaats van een slachtoffer van het nazisme, of voor een plaats waar de slachtoffers werkten, of in ons geval school liepen.

In 1992 plaatste hij in Keulen zijn eerste struikelsteen, als blijvende herinnering aan alle slachtoffers die tijdens het naziregime werden gedeporteerd naar een dodenkamp. Vandaag zijn er bijna 100.000 struikelstenen geplaatst in bijna 2000 Europese steden. Volgend jaar wordt dus ook Oostende toegevoegd aan die lijst.